İçindekiler
- 1. Giriş ve Güvenlik Protokolleri
- 2. Servo Amplifikatör (SVM) Fan Arızaları: Doğrudan Alarmlar (Alarm 1 ve F)
- 3. Dolaylı ve Zincirleme Fan Arızaları: Güç Kaynağı Modülü (PSM) Etkisi
- 4. ALARM 2 Kontrol Gücü Düşük Voltajı (INV. LOWVOLT CONTROL)
- 5. Gelişmiş Sorun Giderme ve Onarım Prosedürleri
- 6. Uzman Teşhis Akış Şeması Özeti
- 7. Sonuçlar ve Tavsiyeler
- Terimler ve Kısaltmalar Sözlüğü
- Alıntı Yapılan Kaynaklar
1. Giriş ve Güvenlik Protokolleri
1.1. FANUC Alpha i Serisi Sürücü Mimarisi ve Fanuc Alarm Kodları
FANUC Alpha i (αi) serisi servo ve iş mili amplifikatörleri (SVM, SPM) ile güç kaynağı modülleri (PSM), son derece hassas CNC makinelerinde büyük öneme sahip temel bileşenlerdir. Bu sürücüler, yeni nesil düşük kayıplı güç cihazları ve geliştirilmiş soğutucu tasarımları sayesinde önceki serilere göre daha kompakt boyutlara ve artırılmış enerji verimliliğine sahiptir. Ancak bu kompakt yapı, termal yönetimi (soğutmayı) sistemin mutlak operasyonel sürekliliği için hayati bir faktör haline getirmektedir. Soğutma fanlarının işlevi, özellikle yük altında çalışan güç modüllerindeki yarı iletken bileşenlerin (IGBT'ler) aşırı termal yüke maruz kalmasını önleyerek, sürücülerin uzun vadeli güvenilirliğini sağlamaktır.
Sürücü elektroniği, fan arızalarını tespit ettiğinde (Fanuc Alarm 01 ve 02 Kodu) iki aşamalı bir protokolü tetikler: önce bir uyarı durumu (warning state), ardından ise bir hata durumu (alarm state). Bu mekanizma, sistemin anlık veya kısa süreli fan devir dalgalanmalarına karşı tolerans gösterdiğini, ancak fan sorununun bir dakikadan uzun sürmesi halinde, güç bileşenlerinin hızla aşırı ısınma ve bozulma riski taşıdığı için proaktif olarak kapanma zorunluluğunu gösterir. Alarm akışının bu yapısı, sistemin termal güvenliği sürdürme konusundaki önceliğini netleştirmektedir. Fan arızası kodları bu nedenle, hemen müdahale gerektiren, sistem sağlığını tehdit eden alarmlar olarak kabul edilmelidir.
1.2. Zorunlu İş Güvenliği: LOTO ve Yüksek Voltaj Riski
Endüstriyel otomasyon sistemlerinde, özellikle CNC elektrik kabinlerinde, sürücü sistemlerine yapılan tüm müdahaleler yüksek voltaj ve depolanmış enerji riskleri taşıdığından, katı iş güvenliği prosedürlerine uyulması zorunludur. Elektrik kabininde enerji altında gerçekleştirilecek teşhis ve onarım işlemleri, yalnızca tam yetkili, nitelikli personel tarafından ve uygun Kişisel Koruyucu Ekipman (KKD/PPE: yalıtımlı eldiven, güvenlik gözlüğü, aleve dayanıklı giysiler) kullanılarak yapılmalıdır.
Bakım veya onarım işlemlerine başlamadan önce, ABD İş Güvenliği ve Sağlığı İdaresi (OSHA) standartlarına uygun 6 adımlı Kilitleme/Etiketleme (LOTO) prosedürünün uygulanması büyük öneme sahiptir. Bu adımlar; hazırlanma, kapatma, enerji kaynaklarını izole etme, kilitleme/etiketleme, depolanmış enerjiyi kontrol etme ve izolasyonun doğrulanmasını içerir. Özellikle sürücü sistemlerinde dikkat edilmesi gereken bir husus, ana güç kesildikten sonra bile DC link kapasitörlerinde tehlikeli seviyede elektrik yükünün depolanmaya devam etmesidir. Bu depolanmış enerjinin deşarj olduğundan emin olmak için, amplifikatör üniteleri üzerindeki şarj durumunu gösteren kırmızı LED'in tamamen sönmesi beklenmelidir. Bu ışık yanarken, dahili bileşenlere dokunmak ciddi elektrik çarpması riski taşır. Güvenlik prosedürleri, onarım sonrası test veya konumlandırma gerektiğinde dahi, ekipmanın araçlardan ve personelden temizlenmesini, LOTO cihazlarının geçici olarak çıkarılmasını, testten sonra ise enerjinin tekrar kesilerek LOTO'nun yeniden uygulanmasını gerektirir.
2. Servo Amplifikatör (SVM) Fan Arızaları: Doğrudan Alarmlar (Alarm 1 ve F)
FANUC Alpha i Servo Amplifikatörler (SVM), dahili ve harici soğutma fanlarının durumunu sürekli izler ve arıza tespitinde iki ayrı alarm kodu kullanır. Fanuc Alarm 1 ve Fanuc Alarm 2 Kodu.
2.1. ALARM 1: Dahili Soğutma Fanı Arızası (Internal Cooling Fan Failure)
Alarm 1, Alpha i serisi servo amplifikatörün içindeki (PCB'ler veya güç modülleri üzerinde bulunan) dahili soğutma fanının performans düşüklüğünü veya tamamen durmasını gösterir. Amplifikatör, fan devrinin yavaşladığını ("lazy fan") veya durduğunu algılar ve bu durumu dahili bir hata olarak raporlar.
Alarm Akışı ve Kodlar:
- Amplifikatör Display Kodu: Arızalı SVM ünitesinin 7 segmentli LED ekranında 1 kodu görüntülenir.
- Uyarı Durumu: Fan sorunu ilk tespit edildiğinde, sürücü bir uyarı durumuna geçer. CNC kontrol ünitesinde bu durum, eksen bazında DS0608 alarmı olarak belirtilir. Bu uyarı aşaması yaklaşık bir dakika sürer ve bu süre zarfında sürücü, makineyi hareket ettirme yeteneğini teknik olarak korur, ancak genellikle otomasyon merdivenleri (ladder logic) hareketleri engeller veya operatör ekranda bir alarm gördüğü için otomatik çalışma durur.3
- Hata Durumu: Eğer fan sorunu bir dakika içinde düzelmezse, sürücü tam bir alarm durumuna geçer. Bu, CNC ekranında eksen bazında SV0444 alarmı olarak yansıtılır. Bu aşamada tüm bağlı sürücü birimleri anında NOT READY (Hazır Değil) durumuna geçer ve makine hareketi tamamen durur. Makine üreticileri, bu duruma karşılık gelen, örneğin EX1047 gibi kendi özel alarm kodlarını da yazmış olabilir.3
Teşhis ve Onarım:
Teşhis için en hızlı yöntem, enerji altındayken (güvenlik kurallarına uyarak) 1 kodunu gösteren sürücünün tepesine elin yaklaştırılması ve hava akışının kontrol edilmesidir. Hava akışı yoksa veya diğer amplifikatörlere göre belirgin şekilde zayıfsa, dahili fan arızası büyük olasılıkla doğrulanır. Daha gelişmiş sistemlerde, FANUC CNC Diyagnostik ekranları üzerinden fan devir hızı (RPM) değerleri doğrudan okunabilir. Tek dahili fan kullanan modeller için Diyagnostik 1711, daha büyük ve çift dahili fana sahip amplifikatörler için ise Diyagnostik 1712 kullanılır. FANUC, Alpha i serisinde bu tip fanların değişimini kolaylaştırarak, çoğu durumda sürücünün kabinden çıkarılmasına gerek kalmadan, aletsiz (tool-less) ve hızlı bir şekilde fan ünitesinin değiştirilmesine olanak tanımıştır.
2.2. ALARM F: Harici Soğutucu Fanı Arızası (External Heatsink Fan Failure)
Alarm F, SVM'nin ana ısı dağıtıcı bloğuna (heatsink) monte edilmiş veya kontrol kabininin duvarına bakan harici soğutma fanının arızalandığını gösterir.4 Harici fanlar genellikle yüksek güçlü sürücülerde veya zorlu ortamlarda kullanılır ve yetersiz soğutma, amplifikatörün aşırı ısınmasına ve performans düşüşüne yol açar.
Alarm Akışı ve Kodlar:
- Amplifikatör Display Kodu: Arızalı SVM ünitesi üzerinde F kodu görüntülenir.
- Uyarı Durumu: Fan arızasının ilk tespiti, CNC'de DS0609 uyarısını tetikler.4 Bu uyarı durumunda makine hala hareket etme yeteneğine sahiptir.
- Hata Durumu: Bir dakikalık uyarının ardından arıza devam ederse, tam hata durumuna geçilir ve CNC ekranında eksen bazında SV0601 alarmı görünür. Bu durumda makine hareket edemez ve tüm sürücüler NOT READY konumuna geçer.
Teşhis ve Onarım:
Alarm F, genellikle radyatöre monteli fanın fiziksel arızası, hava akışının tıkanması veya elektriksel bir sorun (kablo kopması) nedeniyle oluşur. Harici fanın devir hızını kontrol etmek için daha yeni sistemlerde Diyagnostik 1714 (tek fan) ve Diyagnostik 1715 (çift fan) kullanılabilir. Onarım için doğru yedek parçanın (Örn: A90L-xxxx parça numaralı fan tertibatı) temin edilmesi ve LOTO prosedürleri uygulandıktan sonra değiştirilmesi gerekir.
3. Dolaylı ve Zincirleme Fan Arızaları: Güç Kaynağı Modülü (PSM) Etkisi
Tek bir servo amplifikatördeki fan arızasından farklı olarak, Güç Kaynağı Modülündeki (PSM) fan arızası, tüm sürücü sistemini etkileyen zincirleme (kaskat) bir alarm dizisine yol açar. Bu durum, teknisyenler için kök neden tespiti açısından kafa karıştırıcı olabilir.
3.1. PSM Fan Arızası ve Alarm Zinciri
Alpha i serisi güç kaynağı modülleri (PSM), üzerlerindeki harici soğutma fanı arızalandığında bu durumu doğrudan CNC'ye iletemez, ancak bağlı oldukları servo (SVM) ve iş mili (SPM) amplifikatörleri aracılığıyla sistemi uyarır.
Alarm Akışı ve Kök Neden İzolasyonu:
- PSM Alarm Kodu: Arızalı PSM ünitesi, LED ekranında fan hatasını 10 veya A koduyla gösterir.
- Kaskat Uyarı Durumu: Fan sorunu ilk tespit edildiğinde, PSM uyarı durumuna geçer ve bu bilgiyi diğer sürücülere iletir. Servo amplifikatörler, bu uyarıyı eksen bazında DS 611 CNC alarmı olarak gösterir.16 Bu uyarı esnasında, sistem teknik olarak hareket edebilir. İş mili amplifikatörü ise durum çubuğunda "FAN" kelimesini yanıp söndürebilir.
- Kaskat Hata Durumu: Yaklaşık bir dakika sonra, PSM alarm durumuna geçer ve çalışmayı durdurur. PSM'nin durması, tüm bağlı SVM ve SPM birimlerinin ana gücünün kesilmesine neden olur. Bu durum, servo tarafında eksen bazında SV 606 alarmına, iş mili tarafında ise SP9113 alarmına yol açar. Bu noktada tüm sürücüler NOT READY konumundadır.
Uzman Teşhis Yöntemi (Kök Neden İzolasyonu): Eğer CNC ekranında birden fazla eksende (örneğin X, Y ve Z eksenlerinde) aynı anda SV 606 veya DS 611 alarmları görülüyorsa, bu arızanın kaynağı tek bir eksen sürücüsü (SVM) değil, tüm bu eksenleri besleyen Güç Kaynağı Modülünün (PSM) kendisi veya fanıdır.16 Bu zincirleme etki, teknisyenin arızayı hızla PSM'ye yönlendirmesini sağlar ve gereksiz SVM/SPM değişimlerinin önüne geçilir.
4. ALARM 2 Kontrol Gücü Düşük Voltajı (INV. LOWVOLT CONTROL)
Alarm 2, sürücü sistemlerinin mantık ve kontrol devrelerini besleyen kritik 24V DC kontrol gücündeki düşüşleri işaret eder.
4.1. Alarm 2 ve SV0434/434 Kodu: Teknik Kapsam
Alarm 2, Servo Amplifikatör Modülünde (SVM) kontrol güç kaynağı voltajının düştüğünü (INV. LOWVOLT CONTROL) belirtir.17 Bu durum, CNC ekranında eksen bazında SV0434 koduyla yansıtılır.5 Bu alarm, genellikle sürücünün kendisinden kaynaklanan bir arızadan ziyade, kabin içindeki genel 24V DC güç kaynağı (PSM) veya bu kaynağı sürücülere ulaştıran kablolama ve bağlantılardaki bir soruna işaret eder.
Voltaj Spesifikasyonları:
FANUC kontrol sistemleri için nominal harici 24V DC güç kaynağı voltajı, dalgalanmalar dahil olmak üzere ±10% tolerans aralığında olmalıdır. Yani voltaj, 21.6 V DC ile 26.4 V DC arasında kalmalıdır.19 Servo amplifikatörün kontrol mantığı, voltaj kritik eşiğin altına düştüğünde Alarm 2'yi tetikler:
- Kritik Alarm Eşiği: Kontrol voltajı 22.8 V DC altına düştüğünde, Alarm 2 tetiklenir ve SV0434 CNC alarmı oluşur.
- Eğer voltaj çok düşükse (örneğin 21.6V DC'nin altı5), amplifikatörün ekranı tamamen boş kalabilir, çünkü mantık kartı yeterince güç alamıyordur.
Bu düşük voltaj durumu, aynı zamanda sürücü fan motorlarını da etkilediği için, dolaylı yoldan fan devirlerinin azalmasına ve bu fanlar üzerindeki düşük hız detektörlerinin Alarm 1 veya F'yi tetiklemesine yol açabilir. Bu nedenle, bir fan arızasından şüpheleniliyorsa, öncelikle 24V DC besleme voltajının yeterli olduğundan emin olunmalıdır.
4.2. Düşük Voltaj Teşhisi ve Voltaj Ölçüm Prosedürleri
Alarm 2'yi doğru bir şekilde gidermek için, voltajın düşüş noktasının tespit edilmesi gerekir. 24V DC kontrol gücü, Güç Kaynağı Modülünden (PSM) başlar ve CXA2A konnektörü üzerinden bir sonraki üniteye (SPM veya SVM) CXA2B konnektörü aracılığıyla zincirleme (daisy-chain) bağlanarak tüm sürücülere dağıtılır.
FANUC Kontrol Gücü (24V DC) Bağlantı Pinoutları
PSM, SPM ve SVM üniteleri arasındaki K69 kablosuyla sağlanan 24V DC kontrol gücünün pin konfigürasyonu, voltaj ölçümleri için hayati öneme sahiptir:
| Konnektör | Pin A1 | Pin B1 | Pin A2 | Pin B2 | Voltaj/Fonksiyon |
|---|---|---|---|---|---|
| CXA2A (PSM Çıkış) | +24V DC | +24V DC | 0V (GND) | 0V (GND) | 24V Kontrol Gücü Kaynağı |
| CXA2B (SVM/SPM Giriş) | +24V DC | +24V DC | 0V (GND) | 0V (GND) | Zincirleme Besleme Girişi |
Not: A1/B1 pinleri pozitif 24V DC'yi, A2/B2 pinleri ise toprak (0V) hattını taşır.1
Teşhis Adımları (Enerji Altında Ölçüm):
- Kaynak Doğrulaması (PSM): Multimetre DC voltaj moduna alınarak, PSM üzerindeki CXA2A çıkışında voltaj kontrol edilir. Eğer bu çıkış voltajı 22.8V DC kritik eşiğinin altındaysa, kök neden PSM arızasıdır ve bu modülün değiştirilmesi gerekir.5
- Zincirleme Voltaj Düşüşü Kontrolü: PSM çıkışı normal voltajı (24V civarı) gösteriyorsa, ancak zincirdeki belirli bir SVM Alarm 2 veriyorsa, o SVM'nin CXA2B girişinde voltaj kontrol edilir. Girişte voltaj düşükse, sorun PSM ile arızalı SVM arasındaki kabloda, konnektörde (gevşek bağlantı) veya bağlantı pinlerinde yüksek direnç oluşmasından kaynaklanmaktadır.Gevşek konnektörler ve kötü bağlantılar, yüksek akım geçişi nedeniyle yangına da yol açabilir, bu yüzden sıkı bağlantı hayati öneme sahiptir.
Alarm 2'nin birden fazla ünitede (tüm SVM ve SPM'lerde) eş zamanlı olarak görülmesi, arızanın merkezi güç kaynağından (PSM) veya ana dağıtım kablosundan kaynaklandığını kuvvetle işaret eder. Yalnızca tek bir SVM'de Alarm 2 görülmesi ise oldukça nadir bir durum olup, genellikle o spesifik ünitenin kontrol kartının yuvasından gevşemesi (fiziksel baskı eksikliği) veya konnektörünün hasar görmesi gibi yerel bir soruna işaret eder.
5. Gelişmiş Sorun Giderme ve Onarım Prosedürleri
5.1. Acil Durum Manevrası: Parametre 1807 Bit 2 Kullanımı
Fan arızalarının doğası gereği, sürücü bir dakika sonra sistemi kapatmadan önce makineyi güvenli bir pozisyona veya takım değiştirme noktasına getirmek için kısıtlı bir manevra süresi gereklidir. Bu durumlarda FANUC, CNC parametrelerini kullanarak geçici bir çözüm sunar.
Uygulama Prosedürü:
Eksenle ilgili parametre olan 1807, Bit 2'nin 1 olarak ayarlanması, sistemin geçici manevra yapmasına olanak tanır.
- İşlevi: Bu ayar yapıldığında, servo amplifikatör fan arızalarıyla ilişkili CNC uyarı alarmları olan DS0608 (Dahili Fan Uyarısı) veya DS0609 (Harici Fan Uyarısı) CNC ekranında görüntülenmez.
- Kullanım Senaryosu: Sürücü dahili olarak hala 60 saniyelik uyarı sürecine girer, ancak ekranda alarm olmadığından, CNC programının otomatik durdurulması engellenebilir ve operatör bu kısıtlı zaman penceresini makineyi manuel olarak güvenli bir konuma getirmek için kullanabilir. 60 saniye sonunda tam hata durumu (SV0444 veya SV0601) tetiklenecek ve sistem tamamen kapanacaktır.3 Bu parametre ayarı, arızayı gidermez; yalnızca kalıcı onarım yapılana kadar acil durum manevraları için zaman sağlar. Arızalı amplifikatörün alarmını sıfırlamak ve bu bir dakikalık süreyi yeniden kazanmak için amplifikatör gücünün çevrilmesi gerekebilir.
5.2. Fan Motoru Değişimi ve Doğru Yedek Parça Seçimi
Alpha i serisinin tasarımında, bakım kolaylığına önem verilmiştir. Fan motorlarının değiştirilmesi basitleştirilmiş bir süreçtir.
Basitleştirilmiş Değişim İlkesi: Çoğu Alpha i servo amplifikatör modelinde dahili fan, sürücüyü kabinden çıkarmaya gerek kalmadan, aletsiz (tool-less) olarak tasarlanmış bir muhafaza içinde bulunur. Fan muhafazası genellikle yukarı doğru çekilerek kolayca çıkarılabilir ve yeni fan ünitesi yerine takılabilir.
Doğru Parça Kodu: FANUC sistemlerinde her bileşen, benzersiz bir A90L-xxxx parça numarası ile tanımlanır. Fan değişimi sırasında doğru OEM parçasının kullanılması, sistemin soğutma verimliliğini ve fan devir izleme fonksiyonlarının düzgün çalışmasını sağlamak için zorunludur. Örneğin, bazı tek fanlar A90L-0001-0510 | 1608KL-05W-B39 koduyla tanımlanırken, çift fan tertibatları A90L-0001-0598#B gibi spesifik kodlara sahip olabilir. Yanlış fan kullanılması termal hatalara veya erken arızalara yol açabilir.
5.3. Önleyici Bakım ve Çevresel Yönetim
Fan arızaları genellikle mekanik ömürlerini tamamlamış olsalar da, çevresel faktörler bu arızaların sıklığını ve süresini doğrudan etkiler. Soğutma verimliliğinin korunması, amplifikatör ömrünün uzatılmasında önemli bir rol oynar.
Kirlilik Kontrolü: Makine atölyesi ortamlarında, soğutucu, yağ buharı, nem veya metal talaşları, fan motorlarının ve sürücü radyatörlerinin üzerine yapışarak hava akışını tıkayabilir.2 Bu birikim, hem soğutma verimliliğini düşürür hem de fan motorlarının veya yarı iletkenlerin ömrünü kısaltır. Bu nedenle, sürücülerin ve radyatörlerin kurulu olduğu elektrik kabininin, özellikle dışarıdan hava alıyorsa, IP54 gibi belirlenmiş bir kirlilik seviyesini karşılaması ve hem giriş hem de çıkış hava menfezlerine filtre monte edilmesi tavsiye edilir.2 Bu filtrelerin düzenli olarak temizlenmesi veya değiştirilmesi, önleyici bakım programının ayrılmaz bir parçası olmalıdır.
Termal Analiz: Sık tekrarlanan fan veya aşırı ısınma alarmları, sadece fanın kendisinin değil, aynı zamanda makinenin çevresel yönetiminde (kabin içi sıcaklık, kirleticiler) veya motorun sürekli olarak nominal değerinin üzerinde zorlanmasında bir kusur olduğunu gösterir.
6. Uzman Teşhis Akış Şeması Özeti
Aşağıdaki tablo, FANUC sürücü sistemlerinde fan ve kontrol gücü kaynaklı yaygın alarmlar için kök neden analizinin hızlandırılmış bir özetini sunmaktadır.
Teşhis Akışı ve Kök Neden Analizi
| Adım | Gözlenen Durum/Alarm | Kritik Teşhis Eylemi | Kök Neden İzolasyonu |
|---|---|---|---|
| 1 (PSM Kaskadı) | Tüm eksenlerde SV606, DS611 veya SP9 113 alarmları görülüyor. | PSM LED ekranını kontrol et (Beklenen: 10 veya A kodu). | Kök Neden: PSM Fan Arızası. Tüm sürücüler PSM kapanması nedeniyle durdu. |
| 2 (Alarm 1) | Tek bir SVM'de Amp kodu 1 / CNC kodu SV0444. | Hava akışı kontrolü (üstten) veya Diyagnostik 1711/1712 RPM okuması. | Kök Neden: SVM Dahili Fan Motoru Arızası (Yetersiz hız veya durma). |
| 3 (Alarm F) | Tek bir SVM'de Amp kodu F / CNC kodu SV0601. | Harici fanda görsel hasar kontrolü veya Diyagnostik 1714/1715 RPM okuması. | Kök Neden: SVM Harici Soğutucu Fanı Arızası (Heatsink fanı). |
| 4 (Alarm 2 Kaynak) | SV0434 / Amp kodu 2 (Çoklu ünite). | PSM CXA2A çıkışında 24V DC voltaj ölçümü (Enerji altında, A1/B1-A2/B2). | Kök Neden: PSM arızası veya sistem genelinde yetersiz kontrol gücü. Çıkış voltajı 22.8V DC altında. |
| 5 (Alarm 2 Kablolama) | SV0434 / Amp kodu 2 (Tek ünite). | Arızalı SVM CXA2B girişinde 24V DC voltaj ölçümü. | Kök Neden: Zincirleme bağlantıda gevşek konnektör, kablo hasarı veya SVM kontrol kartının yuvadan gevşemesi. |
7. Genel Değerlendirme
FANUC Alpha i serisi sürücülerde fan arızaları, sistemin soğutma yapısının bir sonucu olarak gelişmiş alarm mekanizmalarıyla korunur. Alarm 1, F, ve PSM kaynaklı kaskat alarmlarının doğru teşhisi, hangi fanın (dahili, harici veya PSM) arızalandığını tespit etmek için büyük öneme sahiptir. Özellikle birden fazla eksenin aynı anda hata vermesi durumunda, arızanın kaynağının genellikle tekil bir servo amplifikatörden ziyade, sistemin tamamını besleyen Güç Kaynağı Modülü (PSM) olduğu anlaşılmalıdır.
Alarm 2 (Düşük Kontrol Voltajı) analizinde, 24V DC kontrol beslemesinin 22.8V DC altına düşme eşiği, fan arızalarını taklit edebilecek veya hızlandırabilecek bir kök neden olarak belirlenmiştir. Bu nedenle, Alarm 2'nin doğru izolasyonu (PSM çıkış voltajı vs. SVM giriş voltajı kontrolü) için CXA2A ve CXA2B konnektör pinoutlarının kullanılması, arıza takibinde büyük bir hız ve doğruluk sağlar.
Bakım uzmanları, teşhis sırasında her zaman LOTO prosedürlerini uygulamalı ve depolanmış enerjinin tamamen deşarj olduğundan emin olmalıdır. Onarım sürekliliğini sağlamak için, Parameter 1807 Bit 2 gibi geçici manevra çözümlerinin farkında olmakla birlikte, arıza gideriminde her zaman doğru A90L-xxxx parça kodlu fanların kullanılması ve elektrik kabini çevresel bütünlüğünün (IP54 standardı ve filtre kullanımı) korunması tavsiye edilmektedir. Bu bütüncül yaklaşım, yalnızca mevcut arızaları gidermekle kalmaz, aynı zamanda makinenin uzun vadeli operasyonel güvenilirliğini de artırır.
Terimler ve Kısaltmalar Sözlüğü
| Terim/Kısaltma | Açıklama |
|---|---|
| FANUC Alpha i (αi) serisi | FANUC'un modern, CNC kontrol üniteleri ve sürücü sistemlerini (amplifikatörler) içeren serisidir. |
| Servo Amplifikatör (SVM) | Servo Motor Sürücüsü (Servo Motor Amplifier). CNC'deki bir eksen motorunun (X, Y, Z vb.) hızını ve konumunu kontrol eden elektronik ünitedir. |
| İş Mili Amplifikatörü (SPM) | İş Mili Motoru Sürücüsü (Spindle Motor Amplifier). Makinenin ana kesme takımı motorunun (iş mili) hızını ve torkunu kontrol eden elektronik ünitedir. |
| Güç Kaynağı Modülü (PSM) | Tüm servo ve iş mili amplifikatörlerine gerekli olan ana elektrik gücünü (DC bus voltajı ve kontrol gücü) sağlayan merkezi ünitedir. |
| CNC | Bilgisayarlı Sayısal Kontrol (Computer Numerical Control). Makine takımının hareketlerini, hızlarını ve işlevlerini kontrol eden ana beyin ünitesidir. |
| IGBT | Yalıtımlı Kapı Bipolar Transistör (Insulated Gate Bipolar Transistor). Amplifikatörlerde gücü anahtarlamak ve motorları kontrol etmek için kullanılan yüksek hızlı yarı iletken güç bileşenleridir. |
| DC Link | Güç Kaynağı Modülünden (PSM) gelen ve tüm amplifikatörlerin (SVM, SPM) motorları sürmek için kullandığı yüksek voltajlı doğru akım (DC) barası veya hattıdır. |
| Kaskat Alarmı | Bir birimdeki (genellikle PSM) arızanın, zincirleme bir reaksiyonla bağlı diğer tüm birimleri (SVM, SPM) alarma geçirmesi durumudur. |
| Uyarı Durumu (Warning State) | Sistemin bir sorun tespit ettiği (örneğin fan yavaşlaması) ancak henüz çalışmayı durdurmadığı, genellikle kısa süren ön hata durumudur. |
| Hata Durumu (Alarm State) | Sistemin, tespit edilen sorun nedeniyle termal veya operasyonel güvenliği korumak için tamamen durduğu ve hareket yeteneğini kaybettiği durumdur. |
| Amplifikatör Display | Servo veya iş mili amplifikatörünün ön yüzünde bulunan, mevcut durumu veya hata kodunu gösteren 7 segmentli LED ekranıdır. |
| Diyagnostik (Diagnostic) | CNC kontrol ünitesinin menüsünde bulunan ve sistemin iç çalışma bilgilerini (örneğin fan hızı, voltajlar, sıcaklıklar) sayısal olarak gösteren ekranlardır. |
| RPM | Devir Sayısı (Revolutions Per Minute). Fan motorlarının veya mili motorlarının bir dakikadaki dönüş sayısını ifade eder. |
| LOTO Prosedürü | Kilitleme/Etiketleme Prosedürü (Lockout/Tagout). Bakım veya onarım sırasında makinenin beklenmedik şekilde çalışmasını önlemek için tüm enerji kaynaklarının yalıtılmasını ve kilitlenmesini sağlayan zorunlu iş güvenliği protokolüdür. |
| KKD/PPE | Kişisel Koruyucu Ekipman (Personal Protective Equipment). Elektrik kabininde çalışırken kullanılan yalıtımlı eldiven, güvenlik gözlüğü ve aleve dayanıklı giysiler gibi koruyucu donanımlardır. |
| Heatsink | Isı Dağıtıcı Blok (Radyatör). Elektronik bileşenlerden (IGBT'ler) yayılan ısının havaya aktarılmasını sağlayan metal bloktur (genellikle alüminyum kanatçıklı). |
| CXA2A / CXA2B | FANUC sürücü sistemlerinde (PSM, SVM, SPM) 24V DC kontrol gücünü taşımak için kullanılan özel konnektörlerdir. (A2A çıkış, A2B giriş için kullanılır). |
| Pin A1, B1, A2, B2 | CXA2A/B konnektörlerinde bulunan elektrik bağlantı noktalarıdır. A1 ve B1 genellikle +24V DC hattını, A2 ve B2 ise 0V (Toprak/GND) hattını temsil eder. |
| Daisy-Chain | Zincirleme Bağlantı. Elektrik gücünün veya sinyallerin bir üniteden başlayıp, kablolar aracılığıyla sırayla diğer ünitelere bağlanması yöntemidir (PSM'den SVM'lere 24V dağıtımı gibi). |
| Parametre 1807 Bit 2 | CNC yazılımında servo sistemin davranışını etkileyen bir ayar (bit) noktasıdır. 1 olarak ayarlandığında, fan arızası uyarılarının (DS0608/609) ekranda görünmesi engellenerek acil durum manevrası için süre tanınır. |
| IP54 | Uluslararası Koruma Sınıfı (Ingress Protection). Elektrik kabininin dışarıdan gelen katı cisimlere (toz) ve sıvılara (sıçrayan su) karşı koruma seviyesini belirten endüstriyel standarttır. |
Alıntı Yapılan Kaynaklar
- Resmî FANUC Servo Amplifier Teknik Dokümanları
- FANUC Servo Amplifier Manuals – MRO Electric
- FANUC Servo Amplifier Alarm Codes – Tri Star CNC Services
- FANUC αi Series Alarm & Troubleshooting – KFAS LLC
- FANUC Alpha i-B Series Descriptions – Drivesul
- OSHA – Lockout/Tagout (LOTO) Güvenlik Standartları
- Endüstriyel Elektrik Pano Arıza Giderme – Linkwell Electrics
- FANUC 0i Series Connection Manuals – Fryer Machine Systems
SORUMLULUK REDDİ:
Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve profesyonel bir teknisyen tarafından gerçekleştirilmesi gereken teknik prosedürleri içermektedir. Bu bilgileri kullanarak herhangi bir işlem yapmak, ciddi yaralanmalara, ekipman hasarına veya ölüme neden olabilir. Bu bilgileri uygulama kararı tamamen kullanıcının sorumluluğundadır. Bu bilgilerin doğruluğu, güncelliği veya uygulanabilirliği konusunda hiçbir garanti verilmemektedir. Bu bilgilerin kullanımından doğabilecek herhangi bir zarar veya kayıptan cncfanlar.com web sitesi olarak sorumlu olmadığımızı belirtir, iyi çalışmalar dileriz.
FANUC Alarm 01/02 Hakkında Sık Sorulan Sorular
❓ FANUC Alarm 1 ne anlama gelir?
Alarm 1, servo amplifikatör içindeki dahili soğutma fanının yavaşlaması veya tamamen durmasıdır. Bu durumda CNC ekranında SV0444 hatası görülür.
❓ Dahili fan arızası nasıl teşhis edilir?
Sürücünün üst kısmına elinizi yaklaştırarak hava akışını kontrol edebilirsiniz. Ayrıca diagnostik ekranlarında 1711 veya 1712'den fan RPM'i ölçülebilir.
❓ FANUC Alarm F nedir?
Alarm F, harici (heatsink) soğutma fanının arızalandığını gösterir. CNC ekranında ilgili eksende SV0601 hatası çıkar.
❓ Alarm F nasıl doğrulanır?
Radyatöre bağlı fanın çalışıp çalışmadığı gözle kontrol edilir. Yeni sistemlerde diagnostic 1714 ve 1715 ekranlarında fan devri görülebilir.
❓ Alarm 2 (SV0434) hatası neyi gösterir?
Alarm 2, servo amplifikatörün kontrol gücünün (24V DC) kritik eşik altına düştüğünü gösterir. Kritik eşik 22.8V DC'dir.
❓ 24V DC düşükse neden fan arızası gibi görünür?
Yetersiz 24V beslemesi dahili ve harici fanların yavaş çalışmasına neden olur ve bu durum fan arızası (Alarm 1 / Alarm F) şeklinde algılanabilir.
❓ Alarm 2 tek bir amplifikatörde görülüyorsa neden?
Büyük olasılıkla CXA2B girişindeki kablolama gevşektir, konnektörlerde yüksek direnç oluşmuştur veya kontrol kartı yuvasından hafif çıkmıştır.
❓ Alarm 2 tüm eksenlerde çıkıyorsa kök neden nedir?
Bu durum genellikle PSM güç modülünün 24V çıkışının düşük olduğunu veya ana güç dağıtım kablosunda arıza olduğunu gösterir.
❓ PSM fan arızası neden zincirleme hata oluşturur?
PSM durduğunda tüm bağlı SVM ve SPM sürücülerin gücü kesilir. CNC'de SV606, DS611 ve SP9113 gibi çoklu eksen alarmları görülür.
❓ Acil durumda 1807 Bit 2 ne işe yarar?
Parametre 1807 Bit 2 aktif edildiğinde uyarı alarmları geçici olarak gizlenir ve operatöre 60 saniyelik manevra süresi sağlar.